بررسی تأثیرات آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی بر سلامت روان
ترجمه و تلخیص: نغمه پالاهنگ
کارشناس ارشد روانشناسی
تأثیرات آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی بر سلامت روان، بهویژه در سالهای اخیر، به یکی از موضوعات مهم علمی و اجتماعی تبدیل شده است. این تحقیق بهمنظور جمعبندی و ارزیابی شواهد موجود درباره ارتباط این دو عامل محیطی با پیامدهای سلامت روان انجام شده است. با توجه به گسترش پدیدههای تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا در سطح جهانی، این مطالعه بهویژه بر اهمیت درک ارتباطات پیچیدهای که بین این پدیدهها و اختلالات روانی وجود دارد، تأکید دارد.
در یک بررسی جامع، 32 مرور سیستماتیک با متا-آنالیز مورد ارزیابی قرار گرفت که در مجموع شامل 284 مطالعه فردی میشود. این مطالعات بهطور خاص 237 ارتباط بین قرارگیری در معرض آلودگی هوا یا تغییرات اقلیمی و نتایج سلامت روان را بررسی کردهاند. این بررسیها نشان دادند که بیشتر ارتباطات مربوط به آلودگی هوا بودند و بخش کمتری از آنها به تغییرات اقلیمی مربوط میشد. از جمله نتایج مهم این تحقیقات، بررسی اثرات آلودگی هوا بر اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات شناختی، دمانس و اسکیزوفرنی بود. بهطور خاص، شواهد نشان دادند که قرار گرفتن در معرض آلایندههای خاص مانند دیاکسید نیتروژ ، مونوکسید کربن و ذرات معلق (PM2.5) میتواند منجر به بروز اختلالات شناختی و دمانس شود.
یکی از یافتههای مهم این مطالعه، شواهد قوی در ارتباط با قرارگیری طولانیمدت در معرض آلایندهها و افزایش خطر ابتلا به اختلالات شناختی و دمانس بود. بهویژه، مطالعات نشان دادند که قرار گرفتن در معرض مونوکسید کربن و نیتروژن اکسیدها میتواند خطر ابتلا به دمانس را افزایش دهد. این یافتهها بهطور خاص به این نکته اشاره میکنند که این نوع آلایندهها میتوانند بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر گذاشته و باعث ایجاد یا تشدید اختلالات شناختی شوند. علاوه بر این، برخی از آلایندهها همچون دیاکسید گوگرد نیز با عود بیماریهایی نظیر اسکیزوفرنی ارتباط داشتند.
از طرف دیگر، تغییرات اقلیمی و افزایش دما بهویژه در مناطق مختلف جهان ارتباطاتی با مشکلات روانی پیدا کردهاند. برای مثال، افزایش دما و تغییرات دمایی در برخی از مناطق باعث افزایش رفتارهای خودکشی و مرگومیر ناشی از اختلالات روانی شده است. این ارتباطات بهویژه در مناطق گرمسیر و مناطق مستعد تغییرات اقلیمی شدید بیشتر مشهود بود. این یافتهها نشان میدهند که تغییرات اقلیمی نه تنها اثرات فیزیکی، بلکه اثرات روانی و اجتماعی نیز بر جوامع دارند.
این مطالعه، برای اولین بار، بهطور جامع تأثیرات منفی جهانی آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی را بر سلامت روان طبقهبندی و کمیتگذاری کرده است. شواهد بهدستآمده حاکی از آن است که این مشکلات محیطی بهویژه بر گروههای آسیبپذیر جمعیت، از جمله کودکان، سالمندان و افرادی که در مناطق آلوده یا در معرض خطر تغییرات اقلیمی قرار دارند، تأثیرات منفی و شدیدی خواهند داشت. علاوه بر این، شواهد نشان میدهند که بسیاری از این تأثیرات حتی با وجود اندازه اثر کوچک در برخی از ارتباطات، بهدلیل گسترش جهانی این پدیدهها میتوانند پیامدهای بزرگی بر سلامت روان جوامع داشته باشند.
با توجه به این یافتهها، این مطالعه اهمیت بالای انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه را تأکید میکند. نیاز به پژوهشهای بیشتر برای درک دقیقتر مکانیزمهای ارتباطی میان آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی و سلامت روان ضروری است. علاوه بر این، این شواهد میتوانند مبنای طراحی سیاستهای بهداشتی و اقدامات پیشگیرانه در سطح جهانی قرار گیرند. از آنجایی که آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی به تهدیدات جهانی تبدیل شدهاند، انجام اقداماتی برای کاهش این اثرات بر سلامت روان مردم در دستور کار سیاستگذاران قرار دارد.
در نهایت، این تحقیق بهطور خاص بر اهمیت پذیرش اقدامات بهداشتی پیشگیرانه و سیاستهای محیطی در راستای کاهش اثرات منفی آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی بر سلامت روان تأکید دارد. با توجه به گسترش این پدیدهها و تأثیرات گسترده آنها، این مطالعه نشان میدهد که اتخاذ اقدامات پیشگیرانه و مدیریت بهینه این مشکلات میتواند به کاهش تأثیرات منفی آنها بر سلامت روان کمک کند و کیفیت زندگی انسانها را بهبود بخشد
منبع:
Radua, J., De Prisco, M., Oliva, V., Fico, G., Vieta, E., & Fusar‐Poli, P. (2024). Impact of air pollution and climate change on mental health outcomes: an umbrella review of global evidence. World Psychiatry, 23(2), 244-256.