چکیده پایان‌نامه صدیقه حسینی، دانش‌آموختۀ دکترای روان‌شناسی سلامت، گروه روان‌شناسی سلامت، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی

دکتر صدیقه حسینی پایان‌نامه دکتری تخصصی خود تحت عنوان “الگوی ساختاری ترس از عود سرطان بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، تنظیم شناختی هیجان و بهزیستی روان‌شناختی در زنان بقا یافته از سرطان پستان: نقش واسطه‌ای ادراک بیماری” را در شهریور 1402 به اتمام رساند.

پایان‌نامه ایشان توسط دکتر مهدیه صالحی (استاد راهنما) و دکتر محسن جدیدی و دکتر مهدی عقیلی (اساتید مشاور) هدایت شده است.

چکیده:

هدف از این پژوهش تعیین الگوی ساختاری ترس از عود سرطان در زنان بقا یافته از سرطان پستان بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، تنظیم شناختی هیجان و بهزیستی روان‌شناختی با نقش واسطه‌ای ادراک بیماری بود. این پژوهش از نوع توصیفی (همبستگی) بود. جامعه آماری این پژوهش، همه زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به انستیتو کانسر مجتمع بیمارستانی امام خمینی تهران بودند که درمان‌های آنها به پایان رسیده بود. 300 نفر از این بیماران که برای پیگیری‌های دوره‌ای پس از درمان خود در بهار و تابستان 1401 به انستیتو کانسر مراجعه کرده بودند و معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده و به پرسشنامه‌های آنلاین ترس از عود سرطان (سیمارد و ساوارد، 2009)، فرم کوتاه شخصیت پنج عاملی نئو (مک کری و کاستا، 1989)، فرم کوتاه تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی و کرایج، 2006)، فرم کوتاه بهزیستی روان‌شناختی (ریف و کییز، 1995) و فرم مختصر ادراک بیماری (برودبنت و دیگران، 2006) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مدل‌یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS-26 و AMOS-24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که جهت همبستگی بین متغیرها با (01/0>P) منطبق بر انتظار و همسو با تئوری‌های حوزه پژوهش بود. همچنین مدل ساختاری پژوهش با داده‌های گردآوری شده برازش داشت. ویژگی‌ شخصیتی روان‌رنجوری، راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان و ادراک بیماری با ضرایب مسیر کل مثبت به‌صورت مثبت و معنادار، ویژگی‌های شخصیتی برون‌گرایی، وظیفه‌شناسی، راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان و بهزیستی روان‌شناختی با ضرایب مسیر کل منفی به‌صورت منفی و معنادار بر ترس از عود سرطان اثر داشت. همچنین ادراک بیماری اثر روان‌رنجوری و راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان را با ضرایب مسیر غیرمستقیم مثبت، به صورت مثبت و معنادار و اثر گشودگی، وظیفه‌شناسی، راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان و بهزیستی روان‌شناختی را با ضرایب مسیر غیر مستقیم منفی به‌صورت منفی و معنادار بر ترس از عود سرطان میانجی‌گری کرد. ویژگی‌های شخصیتی، تنظیم شناختی هیجان، بهزیستی روان‌شناختی و ادراک بیماری در مجموع 64 درصد از واریانس ترس از عود سرطان را در زنان بقا یافته از سرطان پستان تبیین کرده است. بر اساس این نتایج، روان‌رنجوری بیشتر و استفاده از راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان با ادراک تهدید کننده‌تر از سرطان همراه بوده و به ترس از عود بالاتر منجر می‌شود. وظیفه‌شناسی و گشودگی بالاتر، استفاده بیشتر از راهبردهای سازگارانه و بهزیستی روان‌شناختی بالاتر، با ادراک کم‌خطرتر از بیماری همراه بوده و به ترس از عود پایین‌تر می‌انجامد.

کلمات کلیدی: ترس از عود سرطان، ویژگی‌های شخصیتی، تنظیم شناختی هیجان، بهزیستی روان‌شناختی، ادراک بیماری، سرطان پستان