سندرم پرستش افراد مشهور

الهام غروی آشتیانی

کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی و روان‌شناس بالینی

همه ما در دوران کودکی یک سلبریتی داشتیم که ایده آل زندگیمان بوده، اما وقتی این تمایل وسواس می‌شود، آن را سندرم پرستش افراد مشهور می‌نامیم. یک نوع اختلال وسواس فکری-اجباری است که در آن فرد بیش از حد درگیر زندگی یک سلبریتی می شود، و به طور کامل درگیر سلبریتی است. در این مورد، سلبریتی می‌تواند هر کسی باشد، و تنها مختص صنعت بازیگری نیست، بلکه می‌تواند یک نویسنده، ناشر، خواننده، نوازنده، ورزشکار و غیره باشد. اما بیشتر تحقیقات ادعا می‌کنند که این اختلال با فردی از تلویزیون یا صنعت موسیقی مرتبط است. این اختلال، با سلبریتی بت ساز متفاوت است زیرا بخشی از رشد نوجوانی است که در آن نوجوان به یک سلبریتی به عنوان یک بت نگاه می کند و همچنین می تواند یک احساس عاشقانه نسبت به سلبریتی داشته باشد، اما وقتی این وضعیت بدتر شود منجر به سندرم پرستش افراد مشهور می شود. افراد مبتلا به این اختلال در مدیریت زندگی روزمره خود مشکل دارند و می تواند تأثیر منفی در حوزه های اجتماعی، شخصی و حرفه ای آنها بگذارد.

علائم و نشانه‌های سندرم پرستش افراد مشهور

برخی از علائم و نشانه‌ها برای تعیین اینکه آیا شما سندرم پرستش افراد مشهور دارید یا خیر عبارتند از:

• دائماً سلبریتی مورد علاقه خود را تعقیب می کنید.
• همیشه به دنبال وسیله ای برای ملاقات با سلبریتی مورد علاقه خود هستید.
• ناتوانی در کنترل خود در مورد یافتن اطلاعات بیشتر در مورد افراد مشهور مورد علاقه.
• همیشه به سلبریتی مورد علاقه خود فکر می کنید.
• نگران خودتان نیستید و بیشتر نگران سلبریتی مورد علاقه خود هستید.

انواع سندرم پرستش افراد مشهور

1.سرگرمی-اجتماعی : به نگرش‌هایی مربوط می‌شود که در آن افراد به دلیل درک شدن به کانون اجتماعی گفتگو با افراد همفکرتبدیل می‌شوند بنابر این جذب یک سلبریتی می شوند.

2.شدید-شخصی: به افرادی مربوط می‌شود که احساسات شدید و اجباری، در مورد یک سلبریتی دارند. این سطح متوسط سندرم سلبریتی است. در این نوع افراد نسبت به سلبریتی مورد علاقه خود وسواس دارند و آنها را هم روح خود می‌دانند. افراد مبتلا به این نوع عصبی، روان رنجور و بد خلق و احساساتی هستند.

3. مرزی-آسیب شناختی: به افرادی مربوط می‌شود که رفتارها و تخیلات غیرقابل کنترلی را در رابطه با یک سلبریتی نشان می‌دهند. این بالاترین سطح سندرم سلبریتی است. در این نوع، افراد خیالات و افکار افراطی در مورد سلبریتی مورد علاقه خود دارند و میل دارند که صرفاً برای یک مقاله کوچک که توسط سلبریتی خود استفاده می‌شود، هزینه های زیادی صرف کنند. افراد این دسته اغلب دارای تیپ ماهیت روان‌پریشی بوده ، ضد اجتماعی و خودخواه هستند.

عوامل خطر برای سندرم پرستش افراد مشهور

عوامل خطر مرتبط با این اختلال عبارتند از:

قادر به حفظ مرز بین خود و دیگران نیستید.

افرادی که مشکلات شخصیتی دارند.

افرادی که مستعد اضطراب، افسردگی یا استرس هستند.

افرادی که ذاتاً وسواسی هستند.

کسانی که بدشکلی بدنی دارند و می توانند ظاهر خود را تغییر دهند و مانند سلبریتی مورد علاقه خود شوند.

رفتارهای وسواس فکری

مشکل در کنار آمدن با تعارضات

چگونه اینترنت و رسانه‌های اجتماعی سندرم پرستش افراد مشهور را افزایش داده است؟

پزوهشگران معتقدند، امروزه با اینترنت و رسانه‌های اجتماعی ، سرمایه‌گذاری روی زندگی شخصیت‌های مشهور قطعاً بیش از سرمایه‌گذاری قبل از ورود اینترنت و گوشی‌های هوشمند به زندگی ما است. اکنون به دلیل پلتفرم های آنلاین، دنبال کردن حرکات افراد مشهور آسان‌تر شده است. این پدیده خوبی نیست زیرا علاقه به زندگی افراد مشهور گاهی اوقات می‌تواند از مرزها عبور کند و به سندرم پرستش افراد مشهور تبدیل شود.

آیا پرستش افراد مشهور برای سلامت روان مضر است؟

کارشناسان سلامت روان اعتقاد دارند ممکن است بی‌ضرر به نظر برسد، اما رفتار وسواس‌آمیز و اعتیادآور برای افراد مشهور آسیب قابل توجهی به سلامت روان افراد وارد می‌کند. اساساً یک وسواس ناسالم در آن نهفته است، به این معنی که انرژی ذهنی، عاطفی، روانی و فیزیکی زیادی در یک فضای واحد جریان دارد. این پرستش ضرر دارد زیرا:

1. هر بخش از زندگی واقعی یک فرد آسیب می‌بیند

برای افراد مبتلا به این اختلال، هر بخش از زندگی واقعی آنها رنج‌آور می‌شود. کار، خانواده، دوستان یا شرکا، همه یا همه اطرافیان آن شخص تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند. به این دلیل که تمام توجه، قصد و تمرکز آنها به سمت افراد مشهور و نه زندگی واقعی آنها تغییر می‌کند.

2. پرستش افراد مشهور می‌تواند واکنش‌های شدیدی را برانگیزد

شخصی که روی یک رابطه فرا اجتماعی سرمایه‌گذاری می‌کند، به این معنی که دیدن سلبریتی، در حال انجام رفتارهایی که هضم آن دشوار است می‌تواند واکنش‌های شدیدی را نیز برانگیزد. به عنوان مثال، شخص X یک ستاره سینما را تا حد خداپرستی می‌پرستد و آن شخصیت مشهور را در وسط یک رسوایی آبرو بر می‌بیند. ناهماهنگی ایجاد شده توسط اعمال فرد در برابر آنچه تصور می‌‌کند، می‌تواند باعث آشفتگی جدی شود.

3. پرستش افراد مشهور می‌تواند منجر به از دست دادن هویت شخصی شود

همچنین ممکن است افراد احساسات خود را از دست بدهند. مردم ممکن است چنان در زندگی افراد مشهورغرق شوند که از علایق خود غافل شوند و به احساس پوچی و سردرگمی برسند.

4. پرستش افراد مشهور می‌تواند تأثیر منفی بر روابط شخصی داشته باشد

وسواس نسبت به افراد مشهور می‌تواند تأثیر منفی بر روابط شخصی داشته باشد. مردم ممکن است آنقدر درگیر فرهنگ سلبریتی شوند که اشتباهاتی در رابطه مرتکب شوند. آنها از روابط خود با خانواده و دوستان غفلت می‌کنند که در نهایت می‌تواند به سلامت و رفاه روانی آسیب برساند. بالاخره آنها کسانی هستند که در زندگی واقعی به آنها نیاز دارید.

درمان سندرم پرستش افراد مشهور

در ابتدا بسیار مهم است که والدین یا اطرافیان فرد ببینند آیا هر یک از این علائم پرستش افراد مشهور را دارد یا خیر و سعی کنند فرد وقت خود را در سایر فعالیت‌های سازنده مانند ملاقات با دوستان خود، درگیر کردن آنها در سرگرمی‌هایی، مانند هر گونه فعالیت بدنی یا فعالیت‌های ذهنی بسنجند.

   مهم است که اینترنت و قرار گرفتن در معرض اخبار افراد مبتلا به سندرم پرستش مشهور را محدود کند تا اطلاعات کمتری در مورد سلبریتی مورد علاقه خود به دست آورید.

   مهم است که با بهبود چرخه خواب، تهیه غذای مغذی، درگیر کردن آنها در یوگا و مدیتیشن و غیره، تغییراتی در سبک زندگی آنها ایجاد کنید.

   یکی دیگر از اقدامات درمانی می تواند روان‌درمانی به همراه درمان دارویی باشد. از آنجایی که این اختلال کاتالیزور اختلالات روانی مختلف مانند اضطراب، افسردگی، استرس و غیره است، بنابراین ضروری است که در صورت ابتلای فرد به هر یک از این اختلالات توسط متخصص بررسی شود و برای آن درمان ارائه شود. بنابراین یک روان‌درمانی همراه دارو درمانی مناسب نیز می‌تواند به عنوان درمان مناسب ارائه شود.

منابع:

1- McCutcheon, Lynn & Lange, Rense & Houran, James. (2002). Conceptualization and measurement of celebrity worship. British journal of psychology (London, England : 1953). 93. 67-87. 10.1348/000712602162454.

2- Maltby J, Day L, McCutcheon LE, Gillett R, Houran J, Ashe DD. Personality and coping: a context for examining celebrity worship and mental health. Br J Psychol. 2004 Nov;95(Pt 4):411-28. doi: 10.1348/0007126042369794. PMID: 15527530.

3- Sansone RA, Sansone LA. “I’m Your Number One Fan”- A Clinical Look at Celebrity Worship. Innov Clin Neurosci. 2014 Jan;11(1-2):39-43. PMID: 24653942; PMCID: PMC3960781.

4- Zsila Á, Demetrovics Z. [Psychology of celebrity worship: A literature review]. Psychiatr Hung. 2020;35(3):322-336. Hungarian. PMID: 32643621.

yasaman