چکیده پایان‌نامه دکتر سهیل رحیمی دانش آموخته دکتری روان‌شناسی تربیتی از دانشگاه مازندران

دکتر سهیل رحیمی پایان‌نامه دکتری تخصصی خود تحت عنوان “طراحی برنامه آموزش توجه آگاهی و اثر بخشی آن بر فرایندهای شناختی هیجانی و تحصیلی دانشجویان” را در آذر 1398 به اتمام رساند.

پایان‌نامه ایشان توسط دکتر حبیب اله نادری (استاد راهنما) و دکتر فرشته باعزت – دکتر مسعود غلامعلی لواسانی (اساتید مشاور) هدایت شده است.

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه آموزشی توجه اگاهی در حوزه روانشناسی تربیتی و بررسی اثر بخشی آن بر خوداگاهی هیجانی، توانایی حل مساله،فرسودگی تحصیلی و از خود بیگانگی تحصیلی در بین دانشجویان سال سوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران درسال تحصیلی 97-1396به روش توصیفی، همبستگی انجام پذیرفت. جامعه آماری 250نفر و حجم نمونه به روش تحلیل توان برای انجام مداخله شبه آزمایشی با دو پیگیری 30نفر تعیین گردید.ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه پنج عاملی تفکر آگاهی بائر(2006)، پرسشنامه حل مساله کسیدی و لانگ(1996) ، پرسشنامه فرسودگی تحصیلی مسلش(2002) ، پرسشنامه از خود بیگانگی تحصیلی  دیلون و گروات(1976) و پرسشنامه خود آگاهی هیجانی گرنت و لانگفورد(2002) است .ویژگی های روان سنجی ابزارها در مطالعه فعلی بررسی و نسبت به مطلوبیت آنها اطمینان حاصل شد . برنامه مداخله نیز بر اساس برنامه توجه آگاهی روسر و شونرت- ریچل(2016) در روانشناسی تربیتی طراحی شد. روایی صوری برنامه با ابزار فورتالزا(2017) بررسی و یک مطالعه مقدماتی قبل از مداخله اصلی صورت پذیرفت.

نتایج: برنامه آموزش توجه آگاهی می تواند سبب افزایش توانایی حل مساله در تمامی مولفه های آن شامل اعتماد،اجتناب، گرایش ، درماندگی ، مهارگری و خلاقیت شود و رابطه آماری مثبت و معناداری (p<0/01) بین توجه اگاهی و توانایی حل مساله برقرار می باشد. همین وضعیت را بین توجه آگاهی و خودآگاهی هیجانی شاهد هستیم یعنی رابطه مثبت و معنادار بین توجه اگاهی و مولفه های خوداگاهی شامل محیط گرایی، تبدیل سازی، حل مساله، شناسایی و بازشناسی برقرار می باشد. برنامه آموزش توجه آگاهی بالعکس می تواند فرسودگی تحصیلی را کاهش دهد و رابطه مثبت و معناداری با مولفه های آن شامل خستگی عاطفی، شک و بدبینی و خودکارآمدی برقرار کند همچنین می تواند سبب کاهش مثبن و معنادار از خود بیگانگی تحصیلی و مولفه های آن شامل بی معنایی، ناتوانی و انزوا شود بنابراین می توان نتیجه گرفت که با اجرای برنامه توجه آگاهی در بین دانشجویان می توان بر فرایندهای شناختی، هیجانی و تحصیلی آنان تاثیر گذاشت و ضمن بالابردن آگاهی هیجانی ، شناختی مانع فرسودگی تحصیلی و از خود بیگانگی تحصیلی دانشجویان شد.

واژگان کلیدی: توجه آگاهی، فرسودگی تحصیلی ، از خود بیگانگی تحصیلی، خوداگاهی هیجانی ، توانایی حل مساله

yasaman