چکیده پایان‌نامه دکتر رضیه پیرمرادیان دانش‌آموختۀ دانشجوی دکتری مشاوره، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

دکتر رضیه پیرمرادیان پایان‌نامه دکتری تخصصی خود تحت عنوان “تدوین بسته مشاوره‌ای شکست عاطفی بر اساس تجربه زیسته دختران و مقایسه اثربخشی آن با آموزش شناختی رفتاری بر افکار ناکارآمد، افسردگی، انتظارات زناشویی و معیارهای ازدواج” را در سال 1403 به اتمام رساند.

پایان‌نامه ایشان توسط دکتر مهدی تبریزی (استاد راهنما) و دکتر فهیمه نامدارپور (استاد مشاور) هدایت شده است.

چکیده:

این پژوهش با هدف تدوین بسته مشاوره‌ای شکست عاطفی بر اساس تجربه زیسته دختران و مقایسه اثربخشی آن با آموزش شناختی رفتاری بر افکار ناکارآمد، افسردگی، انتظارات زناشویی و معیارهای ازدواج انجام شد. پژوهش  از نوع کاربردی با روش پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی) کیفی-کمی( بود. هدف بخش کیفی تدوین بسته مشاوره شکست عاطفی براساس تجربه زیسته دختران و منابع مکتوب بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل دختران دارای تجربه زیسته شکست عاطفی بودند و تعداد نمونه هم که با روش نمونه گیری هدفمند و اشباع شده مشخص شده بود 9 نفر شدند که بر اساس ملاکهای ورود و خروج انتخاب شده بودند. ابزار گردآوری داده های بخش کیفی مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته بود. تحلیل محتوای مصاحبه ها به روش کلایزی صورت گرفت. تعداد دو درون مایه اصلی یعنی پیامدهای روانشناختی (شامل مقوله های کاهش احساس ارزشمندی و عزت به نفس، تغییر در بعد رفتاری، تغییر در بعد جسمانی، تغییر در بعد شناختی، اختلال در عملکرد اجرایی، بروز هیجان های مثبت، و بروز هیجان های منفی) و التیام بخشی (شامل منابع حمایتی، تغییر در ابعاد معنوی، آرامش‌بخشی، تغییرات شناختی، تغییرات رفتاری، تغییرات اجتماعی، تفریح و سرگرمی، و رشد شخصی) بدست آمد. تحلیل مضامین منابع مکتوب شامل دو تم اصلی زخمهای روانشناختی (شامل حس طرد شدن، احساس تنهایی، احساس فقدان، احساس گناه، نشخوار فکری و عزت نفس پایین) و درمان (شامل درمان اولیه، درمان زخمهای ناشی از حس طرد شدن، احساس تنهایی، احساس فقدان، احساس گناه، نشخوار فکری، عزت نفس پایین، و درمان بالینی) بود. بسته مشاوره شکست عاطفی بر اساس تأیید متخصصین روانشناسی و مشاوره با ضریب 93/0 تدوین شد. بخش کمی پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش بسته تدوین شده مشاوره شکست عاطفی با آموزش شناختی-رفتاری بر افکار ناکارآمد، افسردگی، انتظارات زناشویی و معیارهای ازدواج اجرا شد. این بخش از پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری، شامل کلیه دختران دارای تجربه شکست عاطفی بودند و نمونه گیری به روش تصادفی مبتنی بر معیارهای ورود انجام و 45 نفر از آنها برای آموزش پایلوت و 45 نفر جهت اجرای نهایی انتخاب و با استفاده از قرعه کشی در سه گروه  (دو گروه مداخله و یک گروه کنترل برای گروه پایلوت و گروه اصلی) و هر گروه به تعداد 15 نفر جایگزین شدند. داده ها از طریق پرسشنامه های SCL-90-R (دراگوتیس و همکاران،1973)، افسردگی بک (1996)، افکار ناکارآمد (وایزمن و بک، 1978)، انتظارات زناشوئی)امیدوار، 1386)، ضربه عشق راس (راس، 1999) و معیارهای ازدواج )یزدانی، 1379) جمع آوری شد. آموزش التیام بخشی شکست عاطفی)تدوین و اعتبارسنجی شده در مطالعه حاضر (و آموزش شناختی -رفتاری طی11 جلسه 95 دقیقه ای اجرا شد. تحلیل استنباطی داده ها از طریق تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی شفه و بونفرونی با استفاده از نرم افزار SPSS  نسخه 26 صورت گرفت. تحلیل داده ها نشان داد که بسته مشاوره شکست عاطفی بر افسردگی، افکارناکارآمد، انتظارات زناشوئی و ملاکهای انتخاب همسر اثربخش بود ) P<0/05 (. می توان نتیجه گرفت که مداخلات آموزشی موثر بوده و بسته آموزش التیام شکست عاطفی قابلیت انطباق با آموزش های التیام بخشی در این حیطه  را دارد و قابلیت رقابت با آموزش شناختی-رفتاری را دارا می باشد.

واژگان کلیدی:  التیام بخشی، شکست عاطفی، شناختی-رفتاری، افسردگی، افکارناکارآمد، انتظارات زناشوئی و معیارهای ازدواج