بیانیه مشترک پنج انجمن روان‌شناسی کشور در خصوص عدم همراهی با انتخابات 27 مرداد شورای مرکزی و هیات بازرسان

23 مرداد 1402

انجمن­‌های علمی روان‌شناسی، به عنوان بازوهای قدرتمند حرفه، تلاش­های متعددی را چه در تعامل با سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور و چه به صورت جمعی یا انفرادی برای انجام هرچه بهتر امور صنفی ـ حرفه­ای انجام داده­اند. فارغ از انتظارات انجمن­های علمی از سازمان نظام و میزان تحقق آنها، در حال حاضر حرفه با چالش مهمی روبرو شده است و آن ورود دولت به انتخابات “یک سازمان مستقل و غیردولتی” (سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره) است که قرار است در ۲۷ مرداد ماه جاری برگزار شود. انجمن‌های امضا کنندۀ بیانیۀ حاضر بنابه دلایل زیر بر این دیدگاه هستند که این انتخابات از مشروعیت قانونی و عمومی برخوردار نیست:

1. مصوبۀ هیات محترم وزیران، اشاره به اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دارد، در حالی که در اصل 138، به هیات وزیران صرفا حق داده شده است برای اجرای قوانین و تنظیم سازمانهای اداری به وضع مصوبه و آیین نامه بپردازد. به نظر می رسد مصوبۀ هیات وزیران، خارج از حدود اختیارات قانونی دولت است.
2. اصل 138 اشعار می دارد ” مفاد این مقررات نباید با متن و روح قوانین مخالف باشد”؛ حال آنکه تصویب چنین آیین‌نامه‌ای با قانون تشکیل سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره در تعارض آشکار و خلاف متن و روح آن است. چرا که در ماده 1 این قانون، غیردولتی و مستقل بودن به‌صراحت بیان شده است.
3.  مصوبۀ هیات وزیران بر خلاف قانون تشکیل سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران است. زیرا در این قانون به هیات وزیران اختیار تصویب مصوبه داده نشده است. براساس نص صریح بند 2 ماده 3 و بند 5 ماده 12 قانون تشکیل سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران، مراجع قانونی جهت تهیه و تصویب آیین‌نامه و دستورالعمل اجرایی عبارتند از: سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره و شورای مرکزی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره. بنابراین ملاحظه می‌‌شود در این قانون قانون‌گذار به هیات وزیران جهت تصویب مصوبه و آیین‌نامه هیچگونه اختیاری نداده است و هیات وزیران در حقیقت در وظایف شورای مرکزی سازمان دخالت خلاف قانون داشته است؛ رکنی که فارغ از نقدها، بر اساس تبصره 3 ماده 15، در حال حاضر به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
4. اگر به متن ماده 15 قانون تشکیل سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره توجه شود قانون‌گذار فقط برای اولین دورۀ انتخابات شورای مرکزی به وزیر علوم، تحقیقات و فنآوری اجازه برگزاری انتخابات داده است. لذا مصوبه مذکور، در تضاد و تعارض با ماده 15 قانون سازمان است. مضافا اینکه دورۀ پیش‌رو، پنجمین دوره انتخابات شورای مرکزی است و تا کنون چهار دوره، انتخابات برگزار شده و وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در دوره های گذشته بجز دورۀ اول، هیچگونه نقشی در برگزاری انتخابات نداشته است.
5. ریاست محترم مجلس شورای اسلامی ایران، طی نامه به شماره 23850 / ه ب مورخ 1402/4/12 خطاب به رئیس محترم جمهور، در اجرای اصل 138 قانون اساسی، آیین‌نامه مزبور را «مغایر با قانون» اعلام کرده است.
6. بعد از نامه رئیس مجلس، هیات دولت اصلاحیه‌ای انجام داده است ولی دبیر محترم هیات بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین مجلس، طی نامه‌ای به معاون محترم حقوقی ریاست جمهوری به شماره 37289/هـ ب مورخ 1402/05/10 همچنان بر مغایرت آیین نامه با قانون تاکید کرده است.

پنج انجمن امضاکننده این بیانیه، با توجه به استدلال­های مزبور، ضمن اعلام مخالفت صریح با انتخابات 27 مرداد ماه 1402، حمایت خود را از برگزاری انتخاباتی اعلام می­کنند که توسط ارکان سازمان و در تاریخی به غیر از 27 مردادماه و با حضور نمایندگان هیات بازرسان و انجمن‌های علمی برگزار شود.

انجمن روان‌شناسی ایران

انجمن روان‌شناسی صنعتی سازمانی

انجمن روان‌شناسی سلامت

انجمن روان‌شناسی خانواده

انجمن عصب‌روان‌شناسی ایران