سوء استفاده از روان‌شناسی و روان‌پزشکی را متوقف کنید

بیانیه مشترک انجمن روان‌شناسی ایران و انجمن علمی روان‌درمانی ایران

خبر راه‌اندازی«کلینیک ترک بی حجابی در تهران» موجب تشویش اذهان عمومی شده و متخصصان سلامت روان را متعجب و در عین حال به‌شدت نگران کرده است. در این خبر می‌خوانیم: «برای نخستین بار در کشور، به همت اداره زنان و خانواده ستاد امر به معروف، کلینیک ترک بی حجابی در تهران با هدف درمان علمی و روان‌شناختی بی‌حجابی ویژه نسل نوجوان، جوان و بانوان جویای هویت اجتماعی و اسلامی افتتاح می‌شود.» (خبرگزاری فارس، 22 آبان 1403).  

داشتن یا نداشتن حجاب پدیده‌ای اجتماعی و فرهنگی است و نه یک بیماری که نیاز به درمان داشته باشد. استفاده از واژه‌های “کلینیک” و “ترک”، به‌طور ضمنی «حجاب متفاوت از قوانین کشور» را به‌عنوان یک اختلال یا بیماری معرفی می‌کندکه از نظر علمی کاملا مطرود و مصداق  بارزی از سوءاستفاده از روان‌شناسی و روان‌پزشکی است. چنین تصمیم‌ها و اقداماتی آسیب‌زا، افراد غیربیمار را با برچسب بیماری مواجه می‌کند، موجب استیگما می‌شود، دریافت‌کنندگان خدمات روان‌شناختی را دچار سردرگمی می‌کند یا حتی با خلط درمان و تادیب که دو امر ناهمخوان و متضاد است، ممکن است موجب نگاه منفی مراجعان به این خدمات شود و آنها را از دریافت کمک‌های حرفه‌ای محروم کند. چنین تصمیم‌هایی که نشان‌دهندۀ عدم تامل در پیامدهای منفی و فاقد هرگونه منطق است، به‌واسطۀ آسیب‌های جدی ناشی از آن مسئولیت انسانی و اخلاقی زیادی را متوجه دست‌اندرکاران می‌کند.

متأسفانه سوءاستفاده از روان‌شناسی و روان‌پزشکی پیش از این هم در اشکالی نظیر حکم قضایی رخ داده و با واکنش انجمن‌های مرتبط با سلامت روان و نامۀ این انجمن‌ها (انجمن علمی روان‌پزشکان ایران، انجمن روان‌شناسی ایران، انجمن علمی روان‌درمانی ایران و انجمن علمی پزشکی روان‌تنی ایران) به رئیس محترم قوه قضاییه شده بود که خوشبختانه مورد توجه قرار گرفت و چنین احکامی تکرار نشد. امید اینکه دست‌اندرکاران به حساسیت امر و آسیب‌های جدی ناشی از سوء استفاده از روان‌شناسی و روان‌پزشکی توجه کنند، اقدامات اینچنینی را متوقف کنند و از تکرار آن در آینده خودداری کنند. همچنین از دادستانی کل کشور انتظار می‌رود به این امر بسیار حساس ورود کرده و اقدامات لازم را برای پیشگیری از تداوم آن به‌عمل آورد.

انجمن روان‌شناسی ایران و انجمن علمی روان‌درمانی ایران

yasaman